Samen sterk: een gesprek over kanker, kracht, voetbal en verbinding

Hoe twee levensverhalen elkaar kruisen in de strijd tegen kanker

Oktober staat wereldwijd bekend als Roze Oktober, de internationale borstkankermaand. Deze periode staat in het teken van bewustwording rond borstkanker, het belang van vroegtijdige opsporing en het bieden van steun aan patiënten en onderzoek. Think Pink, de organisatie die zich inzet voor borstkankerpreventie en -onderzoek, is officiële partner van Club YLA en draagt deze boodschap mee uit. In dit interview delen Sjaak Polak, hoofdcoach van Club YLA, en Heidi Vansevenant, oprichtster en voorzitter van Think Pink, hun persoonlijke ervaringen met kanker. Ze praten open over angst, veerkracht en geluk. Over hoe een diagnose alles op z’n kop zet, maar ook kan leiden tot een ander leven. Een intenser, eerlijker en bewuster leven.

Wat doet het met je om over kanker te praten en hoe heeft het je leven veranderd?

Sjaak: “Het is heftig. Dat is eigenlijk het enige woord dat het echt omschrijft. Je wilt het niet hebben, maar het overkomt je. En vanaf dat moment moet je een manier vinden om ermee om te gaan. Voor mij was en is voetbal de uitlaatklep die me overeind heeft gehouden. Als ik op dat veld sta, denk ik niet aan ziekenhuisafspraken, scans of prognoses. Dan ben ik coach. Dat geeft me energie. Toen ik de diagnose kreeg, ging er maar één gedachte door mijn hoofd: ‘Ga ik dood?’ En dan komen de vragen van je kinderen en dan voel je pas echt hoe hard dat nieuws inslaat. Maar ik dacht ook: dit gaat mij niet gebeuren. Thuis zeg ik altijd lachend: de Polakies zijn net onkruid, en onkruid vergaat niet. Natuurlijk weet ik dat je ook geluk moet hebben en dat heb ik gehad. Mijn tumor zat een millimeter van mijn geleider af. Als het daar gezeten had, had ik met een stoma moeten lopen. Dat was kantje boord. Maar het is weggehaald en ik ben er nog. Daar sta ik elke dag mee op.”

Heidi: “De dag van de diagnose vergeet je nooit. Ik was 38. Mijn kinderen waren toen 11 en 13. En dat was mijn eerste zorg: hoe vertel ik dit aan hen? Niet: ‘Wat gebeurt er met mij?’, maar: ‘Wat gaat dit met hen doen?’ Zal ik het overleven? Zal ik het niet overleven? Het was uitgezaaide schildklierkanker. De uitzaaiingen zijn er vandaag nog altijd, maar ze zijn stabiel. Ik heb geluk gehad. En dat geluk draag ik elke dag mee. Uit die negatieve ervaring is Think Pink ontstaan. Dat is nu mijn passie, mijn werk en mijn manier om iets te betekenen voor anderen. Want borstkanker blijft de meest voorkomende kanker bij vrouwen in België. Ik heb nadien ook nog huidkanker gehad en een derde diagnose en toch ben ik altijd positief gebleven. Soms denk ik dat ik het allemaal te veel minimaliseer, maar dat is ook mijn kracht. Ik kijk vooruit (glimlacht).”

Wat betekent geluk voor jullie en hoe kijk je nu naar het leven?

Heidi: “Ik ben altijd een positief ingesteld mens geweest, maar mijn kijk op geluk is veranderd. Wat ik nu veel minder verdraag, zijn mensen die zich druk maken om niets. Iemand die in de supermarkt klaagt omdat de rij aan de kassa te lang is… daar krijg ik het tegenwoordig benauwd van. Ik weet hoeveel geluk ik gehad heb om nog in de winkel te mogen staan, in die rij, en dat besef zit diep. Ik klaag niet meer over de kleine dingen, want ze zijn gewoon niet belangrijk. Soms komt dat gevoel van geluk plots, zonder waarschuwing. Dan overvalt het me en dan begin ik te huilen. Niet van verdriet, maar van intens besef: ‘Ik heb geluk gehad.’ In de beginjaren gebeurde dat vaker, nu nog een paar keer per jaar. Mijn man hoeft dan niet eens te vragen wat er is. Hij kijkt me aan en zegt: ‘En?’ En ik zeg: ‘Sorry, ik heb een geluksmomentje.’ Die momenten herinneren me eraan hoe kostbaar leven is.”

Sjaak: “Toen mijn oudste zoon meedeed aan een televisieprogramma, kon ik hem alleen op tv zien. Ik mocht hem niet bellen, niet spreken. Toen hij won en ik hem eindelijk mocht opwachten, liep hij naar buiten en toen we elkaar vastpakten… ja, toen brak ik. Vroeger was ik keihard. In Nederland noemen ze dat een ‘echte man’. Ik toonde niets. Maar nu schaam ik me niet voor tranen. Toen de arts me zei dat alles schoon was en dat ik vrij was van die rotziekte, heb ik de hele Waddenzee volgejankt. Dat was geen moment van zwakte, dat was pure opluchting. Niet alleen voor mij, maar ook voor mijn gezin. Voor mij betekent geluk nu niet meer carrière, geld of succes. Geluk is dat moment dat je je kinderen kan vasthouden en weet dat je er nog bent.”

Hoe nemen jullie je ervaringen mee in je werk?

Sjaak: “Als coach sta ik dagelijks op dat veld met jonge meisjes die de kans hebben om van hun sport hun beroep te maken en ik wil dat ze begrijpen hoe bijzonder dat is. Je mag twee uur per dag trainen, je mag doen wat je graag doet. En elders werken mensen acht uur per dag in de zorg of in een supermarkt. Je moet beseffen hoe goed je het hebt. Ik probeer die levenslessen mee te geven. Niet om zwaar te doen, maar om ze bewust te maken van wat er écht toe doet. Respect, normen en waarden, dat staat bij mij heel hoog. Dat is iets wat de ziekte me nog scherper heeft doen zien.”

Heidi: “Ik geef veel aan anderen. Soms te veel. Soms vergeet ik mezelf. Maar als ik zie dat we via Think Pink iemand hebben kunnen helpen met een pruik, aangepaste lingerie of financiële steun dan geeft dat mij zoveel energie. Dat is onbetaalbaar. Dit is geen job. Dit is een roeping. Ik wring me in 37 bochten om er te zijn, ook als dat niet verstandig is voor mijn gezondheid. Maar dat is wie ik ben. Altijd tot op het bot. En wat ik geef, krijg ik ook terug via die kleine dankbare momenten. Dat is wat me recht houdt.”

Hoe was het moment van de diagnose en de medische molen erna?

Sjaak: “Ik was moe, kreeg het benauwd, kon amper de trap op. Ik liet bloed trekken, maar daar kwam niets uit. Tot ik iets zag in mijn urine. Niet veel later werd ik opgenomen en kreeg ik een scan. Twee dagen daarna werd ik geopereerd. Toen de arts vertelde dat het een kwaadaardige tumor was, viel mijn vrouw bijna flauw. Vanaf dan beland je in een medische stroomversnelling waar je zelf weinig over te zeggen hebt. De allereerste chemo’s kwamen al kort na de operatie. Mijn zoon was erbij toen ze de chemo wilden opstarten. Dat was te veel. Dat was mijn zwakke plek. Ik kan veel aan, maar zodra mijn kinderen erbij zijn, breek ik. Toen had ik even ruimte en tijd nodig. Om het nieuws te verwerken en dan later de chemokuur op te starten.”

Heidi: “Ik viel voortdurend in slaap, zelfs na het werk, tot mijn kinderen klaagden en een vriendin-verpleegkundige aandrong om een arts te raadplegen. Na maanden van onderzoeken in een klein ziekenhuis kreeg ik te horen dat er niets aan de hand was, maar mijn gevoel zei anders. Ik nam mijn papieren dossier mee en ging naar een familielid dat specialist is, die meteen alarm sloeg. Er werd een klier verwijderd en tien dagen later bleek het een secundaire kanker te zijn, een uitzaaiing van een onbekende tumor. Na vele onderzoeken kreeg ik op mijn werk het telefoontje: eerst dacht men aan baarmoederhalskanker, maar uiteindelijk bleek het schildklierkanker. Vanaf dan volgde een rollercoaster: operatie waarbij ook de volledige schildklier werd verwijderd, drie radioactieve jodiumkuren, en jaarlijkse controles tot vandaag. Het moment van de diagnose was zwaar: ik was alleen, heb in de auto gehuild en ben pas naar huis gereden toen ik het gevoel had dat ik het thuis kon vertellen aan mijn kinderen van elf en dertien. Dat blijft het moeilijkste, en zelfs jaren later voelde ik schuld omdat hun jeugd niet onbezorgd was. ”

Hoe vertel je het aan je kinderen, wat doet dat met je als ouder?

Heidi: “Mijn oudste liep weg, de jongste wilde alles weten. Toen ik later herviel, heb ik het niet meteen verteld. Ze waren boos. Nu willen ze altijd meteen op de hoogte zijn, ook als het slecht nieuws is. Dat is moeilijk, maar ik heb geleerd om er vroeg en open over te praten met hen. Ik heb lang met schuldgevoel gezeten, omdat ik vond dat ik hun onbezorgde jeugd had afgenomen. Maar uiteindelijk is het goed gekomen. Onze band is er sterker door geworden. Het was (en blijft) een lange weg en is niet iets waar je zomaar doorheen fietst.”

Sjaak: “Toen ik in het ziekenhuis lag en mijn kinderen kwamen langs, liepen ze recht de realiteit van chemo en infusen binnen. Dat was een mokerslag. Voor hen, maar ook voor mij. Als zij erbij zijn, loop ik leeg. Dat is mijn zwakke plek. Ik wil sterk zijn voor hen, maar tegelijk ben ik gewoon hun vader. En dan voel je hoe broos alles eigenlijk is. Ik wil gewoon op een gezonde manier oud worden. Maar dat is in deze wereld niet vanzelfsprekend.”

Wat betekent de samenwerking tussen Think Pink en Club YLA voor jullie?

Sjaak: “Het is een prachtige samenwerking waar we als club bewust bij stilstaan. We krijgen de kans om iets terug te doen, om echt een verschil te maken voor anderen en dat doen we met overtuiging. We weten hoe groot de impact van kanker is op zoveel mensen en daarom willen we het zichtbaar maken en uitdragen. Niet alleen ik, maar het hele team, iedereen binnen Club Brugge. Samen kunnen we mee het verschil maken, en dat geeft extra betekenis aan wat we doen.”

Heidi: “Voor Think Pink en voor alle lotgenoten, families en vrienden, is het een eer om partner te zijn van Club YLA. Dat is niet zomaar een logo op een truitje. Dat is een echte samenwerking. Het maakt ons sterker. Het geeft ons bereik en zichtbaarheid. En het zorgt ervoor dat onze boodschap bij meer mensen terechtkomt. Samen kijken we naar een toekomst zonder kanker. Dat is onze gezamenlijke droom.”

Wat is de boodschap die jullie willen meegeven aan anderen?

Heidi: “Kanker stopt het leven niet. Als je geluk hebt, pak het dan met beide handen vast. Laat je dromen niet in de kast liggen, maar voer ze uit. Ik heb mijn bucketlist afgewerkt: snowboarden, een Airbnb openen, een kind adopteren… Dankzij mijn diagnose ben ik dingen gaan doen die ik anders misschien nooit had aangedurfd. Ik ben van een job met kille cijfers naar het oprichten van een warme organisatie gegaan. Geniet van de kleine dingen: het zicht van de zee, een glas wijn, de mensen die je graag ziet… Dat is wat ik geleerd heb.”

Sjaak: “Geniet. Geniet van het leven, want het kan heel kort zijn. Je weet nooit wat er in je lichaam broeit. Achter een sterk persoon zit altijd iets kwetsbaars en dat mag je niet vergeten. Wacht niet op later, want later is niet gegarandeerd. Doe wat je wil doen en doe het nu.”

De verhalen van Heidi en Sjaak zijn verschillend, maar raken dezelfde snaar. Twee mensen met verschillende levens, maar met één gedeelde realiteit: kanker verandert alles. Het haalt muren neer en legt bloot wat écht telt. Roze Oktober is niet zomaar een campagne. Het is een herinnering aan kwetsbaarheid, veerkracht en verbondenheid. Door samen te werken, door te spreken en door verhalen te delen, maken organisaties zoals Think Pink die boodschap tastbaar. Want samen sta je sterker. Altijd.